فرایند توانبخشی در اختلال اسکیزوفرنی

مرکز بستری و نگهداری بیماران اعصاب و روان

مداخلات عمده توانبخشی در این بیماران شامل دو بخش اساسی است:

توانبخشی روانی(Psychiatric Rehabilitation)و کاردرمانی روانی- اجتماعی(Psychosocial Occupational Therapy). این مداخلات در قالب فعالیت های گروهی و یا انفرادی برای بیماران ارائه می شود. عمده تمرکز این فعالیت ها بر هدفمند بودن، مراجع محوریت، رعایت اصول کل نگری، توانایی های عملکردی باقیمانده، پتانسیل یادگیری تازه ها، اصل انعطاف پذیری سلول های مغزی(نوروپلاستیسیتی)و دیدگاه انسانگرایانه استوار است. لذا در ارزیابی و درمان اولاً انسان به مثابه یک ارگانیسم یکپارچه قلمداد می شود لذا طرحریزی برنامه درمانی با تأکید روی ابعاد جسمی و روانی بصورت توأمان انجام می شود. ثانیاً در فرایند بهبودی که همان رسیدن فرد به بالاترین سطح استقلال فردی و اجتماعی است، فرد مددجو با تمامی ارزشها، علایق و ترجیحاتش در کنار محیط فیزیکی، انسانی و جامعه به عنوان عناصر اساسی درمان معرفی می شوند.اهم اهداف و برنامه ی توانبخشی در این گروه از اختلالات شامل:

1.   بهبود مهارت های جسمی-حرکتی: در بیماران اسکیزوفرنیک مشکلات جسمی– حرکتی متعددی چه بر اثر مداومت علائم منفی و چه ثانوی به مصرف داروهای آنتی سایکوتیک دیده می شود مانند اختلالات وضعیت بدنی(پاسچر نامتقارن مانند کاتاتونیا)، مشکلات سطح فعالیت، بی قراری و تهییج حرکتی، آکاتزیا، دیستونی، سندرم نورولپتیک بدخیم و گاهاً علائم شبه پاریکنسونیسم. از طرفی در بیشتر بیماران سرعت، دقت، پیوستار و قدرت عضلانی مورد نیاز برای انجام مهارت های حرکتی درشت و ظریف نیز آسیب جدی می بیند لذا وظیفه کاردرمانگر استفاده از فعالیت های تمرینی(Exercise Activities) با طرحریزی گروه های ورزشی، گروه های ادراکی-حرکتی(Perceptual-Motor)، گروه های موسیقی درمانی فعال و گروه های یکپارچگی حسی(SensoryIntegration) برای تعدیل مهارت های جسمی- حرکتی است مانند استفاده از تمرینات مقاومتی برای گروه های مختلف عضلانی با یا بدون ابزار و متعاقباً استفاده از ریلکسیشن عضلانی(آرامش آموزی) و بایوفیدبک.

2.   بهبود مهارت های شناختی: علیرغم اینکه اختلال اسکیزوفرنیا به عنوان یک اختلال شناختی مانند دمانس یا آلزایمر مورد بحث نیست ولیکن مشکلات مربوط به مهارت های شناختی اعم از توجه، سوگیری نسبت به زمان و مکان، حافظه و مهارت های ادراکی- دیداری در اغلب موارد دچار اختلال و نقص در عملکرد میشوند. لذا در کاردرمانی، فعالیت هایی برای بهبود مهارت های شناختی مانند تمرینات تقویت حافظه، طیف توجه و تمرکز و پردازش فضایی ارائه می شود. مانند تکمیل اشکال نیمه تمام، بازی های کامپیوتری برای بهبود حافظه، قیاس، استقراء و... . 

3.   بهبود مهارت های خودیاری: شامل اجرای تمرینات تعدیل شده یا در عرصه فعالیت های مربوط به خوردن، خوابیدن، پوشیدن، نظافت شخصی و حفظ نکات بهداشتی، آرایش و پیرایش است که درمانگر با درجه بندی فعالیت های مربوط سعی در آموزش ابتدایی این فعالیت ها در محیط کنترل شده و حمایتی نموده سپس کمک می کند با اصول یادگیری اجتماعی این مهارت ها به محیط واقعی تعمیم یابد.

4.   کمک به کنترل علائم روانی بیماری: با تشکیل گروه های بحث مبتنی بر احساس (مانند بحث در گروه متجانس درباره علائم مثبت)، گروه های آموزش روانیPsycho-education)) همراه با یک فعالیت عملی مانند نوشتن، توضیح یا ترسیم بیوگرافی، خودارزیابی ها، فعالیت های کاری مانند سفال سازی، حصیربافی، فعالیت های هنری و صنایع دستی هذیان ها و توهمات که باعث جلوگیری از اشتغالات فکری بیمارگونه می شود و هم راهی برای برون فکنی عواطف و در مواردی باعث افزایش انگیزش و اراده در پی گیری و کنارآمدن با علائم مثبت بیماری می شود.

5.   بهبود مهارت های ارتباطی: با ارائه فعالیت های مشارکتی عملی مانند کلاژ، نقاشی گروهی، دکوپاژ، آشپزی و باغبانی گروهی و سایر گروه های کاری، آموزشی یا هنری جهت تشویق فرد به انگیزش خودانگیخته یا حمایتی، پیگیری روال کار به صورت قاعده مند، حفظ قواعد کارگروه ها، تشریک مساعی در انتخاب موضوع، تفکر و جستجو در مورد موضوع، پیشنهاد یا توانایی پذیرش حمایتی انتقاد و نهایتاً تفسیر انفرادی و گروهی محصول و یا استفاده از فعالیت های شفاهی که باعث ایجاد توجه دیداری، شنیداری نسبت به گروه شده، و می توان با این فعالیت ها آموزش استفاده از زبان بدنی، استفاده هدفمند از تماس چشمی، توانایی گوش دادن، تغییرات مربوط به تن صدا، ریتمیک بودن صدا، توانایی در شروع و اتمام کلام، آموزش مکث ها، دادن و گرفتن فیدبک مناسب، جلوگیری از پژواک کلام و نهایتاً آموزش جرآت ورزی در خواندن یک متن و یا بیان یک جمله خودانگیخته تمرین شده و در محیط های حمایت شده تکرار تا در اجتماع واقعی تعمیم یابد.

6.   آموزش مهارت های اجتماعی: آموزش مهارت های اجتماعی اغلب در این بیماران شامل تمرین، تکرار و تعمیم مهارت هایی مانند مهارت مذاکره/امتناع با فعالیت هایی چون خرید لوازم روزانه مورد نیاز مرکز و دادن مسئولیت های حمایت شده برای انجام معامله یا مذاکره. مهارت همدلی با فعالیت هایی نظیر گفتن نقاط قوت و ضعف و مقایسه تواناییها و موقعیت های فردی خود با سایرین بصورت کلامی یا غیر کلامی. مهارت حل مساله، با فعالیت هایی مانند درست کردن کاردستی بر اساس مدل ارائه شد، مونتاژ، نشان دادن راه حل هایی برای انجام یک کار ساده، تجزیه تحلیل اعمال خود و دیگران بصورت مرحله ای، یا فعالیت های مانند مکرومه بافی، بافتنی، گلسازی، معرق و غیره. مهارت های مدیریت احساسها مانند فعالیت های تخریبی نظیر نجاری، آهنگری، یا شمع سازی و سرامیک برای برونریزی خشم و کانالیزی کردن آن و نهایتاً ایجاد یک محصول قابل قبول هنری. مهارت های افزایش ابعاد کنترل درونی اعم از مهارت های تصورتنی، ارتباطات بدنی، خودپنداره و خود آگاهی، نگرش ها و ارزشها از طریق فعالیت هایی که جنبه برون فکنی داشته و یا فعالیت هایی مانند روایت درمانی، کتاب درمانی، تئاتر درمانی و نقش گزاری، خاطره نویسی.

7.   برنامه ریزی برای استفاده از اوقات فراغت و تفریح: جهت نرمال سازی روند زندگی در بیماران کاهش رفتارها و اشتغالات فکری غیر ضرور با فعالیت هایی مثل اردوهای تفریحی، سینما، بازی های با قاعده یا سمبولیک، بازی های فکری یا بدنی و در موارد نبود هذیان های مذهبی و بافتی؛ زیارت عتبات.

8.   ارتقاء مهارت های یادگیری و آموزشی: این مهارت ها می تواند شامل فعالیت های آموزشی حرفه مربوط به تحصیل، هنر و صنایع دستی، کامپیوتر و یا یک حرفه باشد که بستگی زیادی به تثبیت علائم بیماری دارد.

9.   کمک به کسب مهارت های پیش حرفه ای و حرفه ای: برای آن دسته از بیمارانی که عود علائم نداشته و یا در صورت داشتن علائم مثبت، شدت علائم با دارو و مداخلات روانشناختی کنترل شده است می توان یک برنامه جامع توانبخشی پیش حرفه ای(آموزش یک حرفه و شغل بصورت حمایت شده در مرکز)، مداخلات حرفه ای حمایتی در کارگاه های سرپوشیده و نهایتاً استخدام حمایت شده البته با توجه به ارزیابی های اولیه، رسمی و دوره ای زیر نظر کاردرمانگر در نظر گرفت.

مرکز نگهداری بیماران اسکیزوفرن کرج,مرکز نگهداری بیماران اعصاب و روان,مرکز بستری بیماران اعصاب و روان,مرکز درمان بیماران اعصاب و روان,مرکز توانبخشی روانی مزمن,نگهداری بیماران اعصاب و روان,نگهداری بیماران اسکیزو فرن,توانبخشی روانی مزمن,درمان بیماران اعصاب وروان,بهترین متخصص اعصاب و روان تهران,روانی مزمن,مرکزتوانبخشی,بیماران اعصاب وروان,مرکز نگهداری بیماران دوقطبی,دوقطبی,بستری بیماران روانی مزمن ,مرکز توانبخشی مهرآفرین,مرکز اعصاب و روان ,درمان بیماران اعصاب و روان ,بهترین درمان اسکیزوفرن ,مطب متخصص اعصاب و روان خوب در تهران,بهترین درمان اسکیزوفرنی,مرکز بستری درمان و توانبخشی بیماران اعصاب و روان ,مرکز نگهداری بیماران روانی تهران,مرکز نگهداری بیماران اسکیزوفرن تهران,لیست مراکز نگهداری بیماران اعصاب و روان تهران ,لیست مراکز نگهداری بیماران روانی,بهترین روانپزشک تهران ,روانپزشک خوب در تهران ,آسایشگاه بیماران روانی,بیماران روانی مزمن,توانبخشی,اعصاب وروان, بهترین متخصص اعصاب و روان ,روانی مزمن,مرکزتوانبخشی, بیماران اعصاب وروان, مرکز نگهداری, اسکیزوفرن, بایپولار, دوقطبی, مهرآفرین, روانپزشک, بستری بیماران روانی مزمن, مرکز توانبخشی مهرآفرین, مرکز اعصاب و روان مهرآفرین,مرکز بستر بیماران اعصاب و روان مهرآفرین , درمان بیماران اعصاب و روان,بهترین درمان اسکیزوفرن , بهترین متخصص درمان اسکیزوفرن , آدرس بهترین روانپزشک تهران,آدرس بهترین روانپزشک , بهترین متخصص در زمینه دوقطبی , بهترین روانپزشک در کرج, مطب متخصص اعصاب و روان خوب در تهران , بهترین متخصص روانپزشکی , بهترین روانپزشکان و متخصصین اعصاب و روان تهران ,اسکیزوفرنیا چیست, بهترین درمان اسکیزوفرنی,اسکیزوفرنی قابل درمان است, بهترین متخصص اعصاب روان در کرج , بهترین راه درمان اسکیزوفرنی , درمان بیماران اعصاب و روان , مرکز بستری درمان و توانبخشی بیماران اعصاب و روان ,  تحت نظر سازمان بهزیستی , مراکز اعصاب و روان تحت نظر سازمان بهزیستی,مرکز نگهداری بیماران اعصاب و روان تحت نظر سازمان بهزیستی اعتیاد,درمان اعتیاد به شیشه ,آخرین درمان اعتیاد به شیشه ,بهترین درمان اعتیاد به شیشه, شیشه , عوارض مصرف شیشه, بستری اعتیاد به شیشه , ترک شیشه,ترک اعتیاد به شیشه, مرکز نگهداری بیماران روانی تهران ,مرکز نگهداری بیماران اسکیزوفرن تهران ,  لیست مراکز نگهداری بیماران اعصاب و روان تهران, لیست مراکز نگهداری بیماران روانی  , مراکز نگهداری از بیماران عصاب و روان, مرکز توانبخشی بیماران اعصاب و روان, نگهداری بیماران روانی, ,Bipolar,disorder سوظن ,پارانوئید, اختلال شخصیت, افسردگی,درمان افسردگی ,مهرآفرین,بهترین روانپزشک تهران, بهترین روانپزشک کرج, روانپزشک, روانپزشکان, روانشناس,بهترین روانشناس,بهترین روانشناس تهران,بهترین روانشناس کرج,روانشناس معروف,شماره روانشناس, سایت نظام روانشناسی,شماره روانشناس,روانشناس بالینی,دکتر روانشناس خوب,سایت روانشناس,روانشناس آنلاین,روانشناسی خانواده,زوج درمانگر,روانشناسی شخصیت,تستها روانشناسی, Psychiatrist,